Is het gymnasium iets voor jou?

Het gymnasium

Het gymnasium is een zesjarige opleiding voor leerlingen die graag het beste uit zichzelf naar boven halen en extra uitgedaagd willen worden. Je krijgt in principe dezelfde vakken als op het VWO, maar daarnaast volg je ook les in de vakken Latijnse Taal en Cultuur en Griekse Taal en Cultuur. Bij deze vakken maak je kennis met de taal, literatuur, geschiedenis, kunst, cultuur, filosofie, theater en architectuur van de klassieke oudheid.

Je begint in de brugklas met Latijn en in de derde klas komt daar Grieks bij. Na de derde klas mag je kiezen welke van de twee talen je gaat volgen. Allebei kan natuurlijk ook!

De oudheid is nu

De Grieken en de Romeinen, dat lijkt allemaal zo lang geleden. Waarom zou je de cultuur van tweeduizend jaar oude beschavingen willen bestuderen? Waarom zou je een uitgestorven taal als Latijn leren? Op het Gerrit Rietveld College zal je er al snel achter komen dat Latijn en Grieks eigenlijk nog heel modern zijn en dat de cultuur van de Grieken en Romeinen erg veel met onze eigen tijd en ons eigen leven heeft te maken. We proberen de oudheid naar nu te halen!

Zo is het Latijn helemaal niet dood, maar nog aanwezig in de talen Italiaans, Frans en Spaans. Dit zijn eigenlijk dialecten van het Latijn. Ze lijken niet voor niets zo op elkaar! En ook in het Nederlands zijn nog veel sporen van Latijn en Grieks te vinden. Wist je bijvoorbeeld dat het woord agenda letterlijk betekent ‘de dingen die gedaan moeten worden’? Ook gebruiken we veel Latijnse afkortingen als PS, NB, ETC. Maar wat betekenen die eigenlijk? We komen ook nog veel Latijnse spreuken tegen. Je hebt vast wel eens gehoord van Carpe diem of Veni, vidi, vici. We doen elke dag een Spreuk van de Dag. Een Latijnse spreuk die aansluit bij de actualiteit of die de docent toevallig te binnen schiet. Ook leerlingen maken zelf wel eens een Latijnse spreuk. Zo maakte een leerling eens van ‘Een dag niet gelachen, is een dag niet geleefd’: Si die non risisti, qui die non vixisti. Wat misschien nog wel leuker in het Latijn klinkt dan in het Nederlands.

Bij Latijn en Grieks lees je ook allemaal spannende verhalen. Bijvoorbeeld de spectaculaire metamorphosen van Ovidius, of het beroemde epos De Odyssee van Homerus. De Griekse dichter schreef ook de Ilias, waarin hij vertelt over de allesverwoestende oorlog tussen de Trojanen en Grieken. Allemaal onderwerpen die ook in deze tijd nog altijd terug te vinden zijn. In de onderbouw lees je vereenvoudigde teksten en in de bovenbouw oorspronkelijke Griekse en Latijnse teksten.

Maar de klassieke oudheid komt pas echt tot leven als het tastbaar wordt. Daarom gaan we met het gymnasium elk jaar op excursie. In Nederland is er veel te zien! De Romeinen zijn immers ook een lange tijd in ons land geweest. Zo bezoeken we bijvoorbeeld het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden. En je kunt een Romeins badhuis bezoeken in Heerlen of door catacomben lopen in Valkenburg. In Nijmegen hebben onze gymnasiumleerlingen een schervenworkshop gevolgd. Ook zijn we naar Xanten geweest, in Duitsland, waar nog veel overblijfselen zijn van een Romeinse stad. De leerlingen kijken altijd erg uit naar deze dagen. Het is ook altijd erg leuk om met drie klassen van het gymnasium samen een dagje met de bus op stap te gaan! Maar waar iedereen al vanaf het eerste jaar naar uitkijkt, is de Romereis in de vijfde klas. De kroon op je gymnasiumcarrière!

Waarom gymnasium?

Als je het gymnasiumdiploma hebt behaald, betekent dit dat je niet een ‘gewoon’ vwo-diploma hebt behaald maar dat je extra ambitie hebt getoond. Niet alleen omdat je les hebt gehad in Grieks en Latijn, maar ook omdat je je breed hebt ontwikkeld en dat je hebt leren denken op een analytisch niveau. Latijnse teksten vertalen is als een puzzel maken en daar moet je heel precies in zijn! Daarom is het gymnasium niet alleen geschikt voor de alfaleerling, die goed is in talen, maar ook voor de bètaleerling, die goed is in bijvoorbeeld wiskunde.

‘Je leert nergens zo goed Nederlands als bij Latijn.’ Tijdens het vertalen van Latijnse teksten ben je heel geconcentreerd met taal bezig en dat is erg voordelig voor je Nederlandse taalvaardigheid. Daarnaast kun je sneller de betekenis van moeilijke woorden herleiden. Het is bijvoorbeeld toch best leuk om te weten dat reclame bijvoorbeeld ‘oproep’ betekent en relatie ‘geven en nemen’?

Zoals gezegd zijn Italiaans, Spaans en Frans eigenlijk dialecten van het Latijn, dus het spreekt voor zich dat met de kennis van het Latijn het leren van die talen makkelijker wordt. En ook in het Engels zijn veel sporen van het Latijn te vinden.
Latijn is zeer nuttig voor een aantal vervolgopleidingen. Natuurlijk voor geneeskunde, waar alle bloedvaten, botten en organen in het Latijn geleerd moeten worden. En met kennis van begrippen als cardiologie, gynaecologie, ben je de rest al een stapje voor. Of met psychologie, als je woorden als postnatale depressie tegenkomt. Maar ook met geschiedenis, de wezenlijke betekenis van begrippen als liberalisme, communisme en socialisme maken het begrip ervan eenvoudiger. Het gymnasium biedt een brede basis voor welke vervolgopleiding dan ook.

Het leven en denken van de Grieken en Romeinen werkt tot in onze tijd door. We hebben zoveel aan de Grieken en Romeinen te danken, denk bijvoorbeeld aan de rechtspraak, de democratie, de retorica, de filosofie. Maar ook wegen, boogconstructies, munten, bestek en het Europa zoals dat vandaag de dag eruit ziet.

Waarom gymnasium op het GRC?

We halen de oudheid naar nu en proberen verbanden te leggen tussen de actualiteit en tijd van de Grieken en Romeinen. Daarom maken we ook veel gebruik van het digibord, van filmfragmenten en moderne media. ICT wordt volop ingezet in de les, door middel van bijvoorbeeld interactieve tools als nearpod, answergarden en padlet. De klassieke talen zijn de oudste vakken, maar worden bij ons op de meest moderne manier gedoceerd. Alle leerlingen houden een eigen online portfolio bij, waarop ze hun praktische opdrachten opdrachten plaatsen. Dit zijn bijvoorbeeld mythefilmpjes, infographics of digitale posters.

Latijn is geen gemakkelijke taal en je moet veel rijtjes leren. Maar die proberen we op een leuke manier te leren, opdat de leerlingen de rijtjes goed kunnen onthouden. Bijvoorbeeld door er een melodie van te maken, een liedje of een dansje. We vinden het belangrijk dat je de taal actief en op een natuurlijke manier leert. Ook al is het een zogenaamde ‘dode taal’, dat is het niet in ons lokaal! Gesproken Latijn wordt sinds kort ingezet om het leerproces te bevorderen. Voor de duidelijkheid, leerlingen leren niet zozeer Latijn praten, maar we spreken soms Latijn om het leren te bevorderen. Het doel blijft het lezen, het vertalen en het begrijpen van Latijnse teksten, maar korte vraag- en antwoordspelletjes versterken het leren en vergroten de motivatie van de leerlingen. Het gymnasium is goed te combineren met het technasium. Veel leerlingen die de gymnasiumopleiding volgen zitten ook bij het technasium.

Misschien klinkt dit allemaal erg leuk, maar vraag jezelf goed af of Latijn en Grieks bij jou passen. Het zijn lastige talen en er wordt veel van de leerling gevraagd. Zo moet je ingewikkelde teksten vertalen, woordjes leren en rijtjes stampen.

Gymnasium iets voor jou?

Hou je van verhalen, van taal en van cultuur?
Ben je benieuwd naar de Grieken en Romeinen?
Wil je graag extra uitgedaagd worden?
Ben je kritisch en belangstellend?
Ben je op zoek naar een brede kennis van de wereld?
Wil je graag jezelf leren kennen (nosce te ipsum)?

Dan is het gymnasium iets voor jou! Voor vragen en informatie kun je mailen naar Roderik Margadant via r.margadant@gerritrietveldcollege.nl.

In klas 5 ga je op reis naar Rome! Wil je alvast weten wat je daar te wachten staat? Bekijk dan de aftermovies op YouTube.